«Չի անցկացնում խոնավություն և ցուրտ», ահա թերմոհագուստի ամենատարածված բնութագիրը: Սակայն, ըստ դրա ստեղծողների կարծիքի, այն միայն մասամբ է հապատասխանում իրականությանը: Իրականում, թերմոհագուստի բոլոր տեսակները չեն տաքացնում իրենք իրենցով: Թերմոհագուստի ոչ պակաս կարևոր խնդիրն է քրտինքի արագ դուրս հանումը: Հայտնի է, որ բնական նյութերից հագուստը, պահելով ջերմությունը, տաքացնում է նաև մարմինը, և երբ մարդը սկսում է քրտնել, նման հագուստը պարզապես ներծծում է խոնավությունը, սակայն դուրս չի հանում այն, այդ պատճառով էլ մենք մրսում ենք: Իսկ թերմոհագուստը մշակված է այնպես, որպեսզի ամենակարճ ժամկետում դուրս հանի խոնավությունը: Եվ, համապատասխանաբար, թույլ չտա մարդուն սառչել:
Նման արդյունքի հնարավոր է լինում հասնել հատուկ թաղանթի օգնությամբ. շատ բարակ պոլիամիդային շերտ, որը տեղադրվում է վերևի կտորի թարս կողմի վրա, որը ունի բազմաթիվ միկրոանոթներ, որոնք չեն անցկացնում խոնավությունը հագուստից ներս և դուրս են բերում այն: Թաղանթները լինում են միկրոանոթային (Gore-Tex, Porelle) և հիդրոֆիլային (Sympatex, Ultimex, Sofitex, Cyclone, TransActive):
Առաջինները ունեն քիմիական կառուցվածք՝ անոթներով նրբամաշկի տեսքով, որի անոթները մի քանի հազար անգամ ավելի փոքր են, քան ջրի կաթիլները: Այդ պատճառով, կաթիլը պարզապես չի անցնում դրանց միջով: Այդպիսով, ապահովվում է անջրանցիկությունը: Իսկ ջրային գոլորշու մոլեկուլները ազատ անցնում են անոթների միջով: Քրտինքի առաջացման ժամանակ տարբերություն է առաջանում ջրային գոլորշիների պարցիալային ճնշումների միջև բաճկոնի դրսում և ներսում: Մի քանի ժամ տևողությամբ ակտիվ աշխատանքի պարագայում շատ լավ շնչող որակների շնորհիվ դրանք իսկապես անփոխարինելի են:
Հիդրոֆիլային: Իրենից ներկայացնում է խիտ նրբամաշկ առանց անոթների, որոնք չեն անցկացնում խոնավությունը: Սակայն այդ նրբամաշկը դուրս է բերում ջրային գոլորշու մոլեկուլները՝ հատուկ քիմիական միացությունների միջև բաց կապերի հաշվին: Միկրոանոթային թաղանթները ավելի լավ են շնչում, քան հիդրոֆիլայինները: Հիդրաֆիլային թաղանթները ավելի լավ են ձգվում և իրենց մեջ փոշի և աղտոտություններ չեն կուտակում, քանի որ չունեն անոթներ:
Թերմոհագուստ կրելու գաղտնիքները
Անցումը թերմոհագուստին ավտոմատ կերպով պետք է նշանակի անցում դեպի հագնվելու այլ ռեժիմի: Թերմոհագուստ կրելու սկզբունքը հիմնված է մազաշերտության վրա: Իդեալական դեպքում, պետք է լինի հագուստի 3 շերտ՝ ներքնազգեստ, երկրորդ շերտ և երրորդ շերտ՝ վերին թերմոհագուստ: Առաջին շերտը պարտադիր կերպով պետք է կազմված լինի սինթետիկայից կամ էլ պարունակի դրա մի որոշ չափաբաժին՝ խոնավությունը դուրս բերելու համար: Երկրորդ շերտը ապահովում է յուրօրինակ օդային բարձիկ, այդ պատճառով այն չպետք է չափազանց հաստ լինի: Նման «բարձիկը» ապահովում է ջերմություն, իսկ թերմոշերտը թույլ չի տալիս, որպեսզի այն դուրս գա: Եթե մարդը ավելի շատ շերտերով հագուստ հագնի, ապա թերմոկարգավորման սկզբունքը կխախտվի: Թերմոհագուստի տակ ցանկալի չէ հագնել բրդյա հագուստ:
Թերմոսպիտակեղեն: Գործելու սկզբունքները: Ընտրելու խորհուրդներ
Ի՞նչ է թերմոսպիտակեղենը: Թերմոսպիտակեղենը – դա գործառութային ներքնասպիտակեղեն է, որի հիմնական նշանակությունը կայանում է նրանում, որպեսզի պահպանվի ջերմությունը և/կամ դուրս բերվի խոնավությունը մարմնի մակերեսից:
Ինչի՞ համար է այն նախատեսված: Թերմոսպիտակեղենը օգտագործվում է ինչպես առօրյայում, այնպես էլ սպորտով, ձկնորսությամբ, որսով, ակտիվ հանգստով զբաղվելու ժամանակ:
Ինչպե՞ս է այն գործում: Թերմոսպիտակեղենում պարունակվող օդը, շփվելով մարմնի հետ, տաքանում է մինչև հարմար ջերմաստիճանի: Այդպիսով, պաշտպանիչ շերտ է ստեղծվում տաք օդից՝ մաշկի և սառը արտաքին միջավայրի միջև, ստացվում է ջերմության պահպանման արդյունք:
Ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության պարագայում մարդու մաշկը խոնավություն (քրտինք) է արտադրում, որը, կուտակվելով սովորական ներքնազգեստի կտորի մեջ, նվազեցնում է դրա ջերմամեկուսիչ հատկությունները: Այդ խոնավության տաքացման և գոլորշիացման վրա լրացուցիչ էներգիա է ծախսվում: Ֆունկցիոնալ թերմոսպիտակեղենը դուրս է բերում խոնավությունը մաշկի մակերեսից: Տաք օդից կազմված պաշտպանիչ շերտը՝ մաշկի և սառը արտաքին միջավայրի միջև, ճնշումների տարբերության հաշվին դուրս է մղում խոնավությունը թերմոսպիտակեղենից: Դա նվազեցնում է օրգանիզմի ջերմակորուստը ցուրտ եղանակին, հարմարավետության զգացողություն է հաղորդում և պաշտպանում է օրգանիզմը ցրտից և շոգից:
Ինտենսիվ ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունների և բավականաչափ ցածր ջերմաստիճանների պարագայում անհրաժեշտ են թերմոսպիտակեղենի երկու հատկությունները՝ ջերմության պահպանումը և ավելցուկային խոնավության դուրս բերումը մաշկի մակերեսից:
Դրան հնարավոր է հասնել, օգտագործելով կտորի մեծ հաստությունը, նյութերի որոշակի համադրությունը, սպիտակեղենի բազմաշերտ կառուցվածքը: Վերջին դեպքում ներքին շերտը պատասխանատու է խոնավության դուրս բերման համար, իսկ արտաքինը՝ ջերմության պահպանման և, երբեմն էլ, արտադրված քրտինքի ներծծման համար:
Ինչի՞ց է պատրաստված թերմոսպիտակեղենը: Թերմոսպիտակեղենը կարող է պատրաստված լինել պոլիէսթերից, պոլիպրոպիլենից, բրդից, բամբակից կամ էլ դրանց համադրությունից: Ամբողջովին սինթետիկ նյութերը լավ են դուրս բերում խոնավությունը և ավելի երկարակյաց են: Բամբակի կամ բրդի ավելացումը սպիտակեղենը դարձնում է ավելի հարմարավետ, ինչը ավելի նախընտրելի է ամենօրյա օգտագործման համար:
Թերմոսպիտակեղենի ընտրության սկզբունքները, դրա դասակարգումը և հատկությունները, ընտրության խորհուրդներ
Թերմոսպիտակեղենը տարբերվում է սովորական սպիտակեղենից, ջերմությունը մաշկի և կտորի միջև ավելի լավ կուտակելու կարողությամբ, ինչը թույլ է տալիս նվազագույնի հասցնել ջերմության կորուստը: Այն կարելի է բաժանել երեք ենթատեսակների.
Ջերմապահպանող թերմոսպիտակեղեն: Այլ կերպ ասած, տաքացնող թերմոսպիտակեղեն նախատեսված է միջին և ցածր աստիճանի ֆիզիկական ակտիվության համար՝ արտաքին միջավայրի սառը, ցուրտ և շատ ցուրտ ջերմաստիճանի պայմաններում: Խորհուրդ է տրվում կիրառել ցանկացած եղանակին, ջերմության պահպանման անհրաժեշտության պարագայում և այլն, երբ անհրաժեշտ է տաքանալ՝ կախված մարդու օրգանիզմի անհատական տանելիությունից:
Գործելու սկզբունքը: Գործելու սկզբունքը շատ պարզ է: Ցանկացած կտոր իր մեջ պարունակում է օդի որոշակի շերտ: Անմիջականորեն շփվելով մարմնի հետ՝ օդը տաքանում է մինչև հարմարավետ ջերմաստիճանի: Այդպիսով, պաշտպանիչ շերտ է ստեղծվում տաք, հարմարավետ միջավայրի՝ մարմնի, և ցուրտ արտաքին միջավայրի միջև: Որքան ավելի հաստ է այդ շերտը, այնքան ավելի շատ օդ է պարունակվում դրա մեջ, այնքան ավելի տաք է իրեն զգում մարդը: Որպեսզի թերմոհագուստը առավելագույնս թեթևանա և բարակ լինի, հաճախ կիրառվում է կտորի հատուկ ծավալուն կամ ձվաձև գործվածք: Դա թույլ է տալիս մեծացնել կտորի մեջ պարունակվող օդի ծավալը, միաժամանակ սպիտակեղենը դարձնել ոչ այնքան ծանր և հաստ: Ընդ որում, պետք է հասկանալ, որ ցանկացած կտորի պարագայում որոշակի ջերմային կորուստը անխուսափելի է, քանի որ կտորը շնչում է: Եթե սպիտակեղենը չշնչի և չափազանց խիտ կամ հերմետիկ լինի, մարդը քրտնելու է, քանի որ օդի շրջանառությունը կտորում կբացակայի կամ էլ դժվար կլինի:
Կախված կտորի բաղադրությունից, դրա հաստությունից և գործվածքի եղանակից՝ փոխվում է նաև օդի շրջանառության ծավալը: Փոփոխելով այն՝ մենք հասնում ենք ջերմապահպանման մեծացման: Որոշ սինթետիկ թելեր ներքուստ դատարկ են, ինչը որոշակիորեն թեթևացնում է կտորի քաշը և մեծացնում է թերմոմեկուսացումը: Պետք է նշել, որ թերմոսպիտակեղենի հատկությունները բարձրացնելու համար խորհուրդ է տրվում դրա վրայից հագնել այնպիսի հագուստ, որը կանխում է հողմահարությունը, այդպիսով, նվազում է օդաշրջանառությունը թերմոհագուստի շերտում, ինչը կանխում է տաք օդի ավելորդ դուրս հանումը թերմոսպիտակեղենից:
Խոնավամղիչ (գործառութային) թերմոսպիտակեղեն: Այս թերմոսպիտակեղենը օժտված է ավելցուկային խոնավությունը դուրս բերելու հատկությամբ: Որպես կանոն, այս տեսակի թերմոսպիտակեղենը արտադրվում է 100% սինթետիկայից: Հատուկ տեսակների սինթետիկայի կիրառությունը բարելավվում է թերմոսպիտակեղենի որակները՝ խոնավության դուրս բերման առումով: Իմաստ չկա թվարկել սինթետիկայի բոլոր տեսակները, որոնք օժտված են այդպիսի որակներով: Անվանենք միայն ամենահայտնիները. Coolmax, QuickDry, Thermolite Base, Polypropylene, Viloft և այլն:
Գործելու սկզբունքը: Գործելու սկզբունքը միշտ նույնն է մնում. Մաշկի և կտորի միջև, ինչպես նաև հենց կտորի մեջ օդ է գտնվում, որը տաքանում է մարմնի ջերմաստիճանով: Այդպիսով, մաշկի և կտորի միջև ստեղծվում է տաք օդի շերտ: Տաքանալով՝ օդը լայնանում է և ստեղծվում է բարձր ճնշման միջավայր: Արտաքին միջավայրի ջերմաստիճանը, ակնհայտ է` ավելի ցածր է, այսինքն, այնտեղ ավելի ցածր օդ է գտնվում, այլ կերպ ասած՝ ցածր ճնշման միջավայր է: Այդպիսով, մաշկով տաքացած օդը կտորի միջով ձգտում է դեպի դուրս՝ իր հետ տանելով քրտինքի գոլորշիացող մոլեկուլները: Այդպիսով, ստացվում է խոնավության դուրս բերման էֆեկտ: Հիշենք, որ մենք խոսում ենք սինթետիկայի մասին, որը, որպես կանոն, ոչ հիդրոսկոպիկ նյութ է, այսինքն այն չի ներծծում խոնավությունը՝ ի տարբերություն բնական կտորների: Այլ կերպ ասած, գործառութային թերմոսպիտակեղենում մենք ստանում ենք խոնավության ավելի լավ դուրս բերում, խոնավության ներծծման էապես նվազեցման էֆեկտ:
Այս բոլորը միասին գործառութային թերմոսպիտակեղենը դառնում է բոլոր նրանց անփոխարինելի օգնականը, ովքեր զբաղվում են սպորտային կամ ֆիզիկական գործունեությամբ՝ միջին և ցածր ինտենսիվությամբ, բարձր քրտնարտադրությամբ, որը պահանջում է խոնավության մշտական դուրս բերում մաշկի մակերեսից: Պետք է նշել, որ արտաքին միջավայրի ջերմաստիճանը սկզբունքային նշանակություն չունի խոնավության դուրս բերման գործընթացի համար: Ցուրտ պայմաններում ավելցուկային խոնավությունը դուրս բերվում, ինչը թույլ է տաիս զգալ ավելի չոր և հարմարավետ ծանրաբեռնվածության ժամանակ, և չմրսել դրա ավարտից հետո: Շոգ եղանակային պայմաններում նույն գործընթացը օգնում է խուսափել գերտաքացումից ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության պայմաններում և կրկին, պաշտպանվել մրսելուց դրա դադարից հետո:
Ջերմապահպանող + խոնավություն դուրս բերող թերմոսպիտակեղեն՝ հիբրիդային: Այսպիսի թերմոսպիտակեղենը իր մեջ ներառոտմ է վերը նշված երկու հատկությունները, այսինքն և պահպանում է ջերմությունը, և դուրս է բերում խոնավությունը:
Գործելու սկզբունքը: Այստեղ ամեն բան այդքան հեշտ չէ: Ջերմության պահպանումը ենթադրում է օդափոխանակության նվազեցում, իսկ խոնավության դուրս բերումը, ընդհակառակը, պահանջում է դրա ավելացում: Այլ կերպ ասած, եթե թերմոսպիտակեղենը շատ տաք է, այն ի սկզբանե վատ է դուրս բերում խոնավությունը, և հակառակը: Կարծես, փակուղու առջև եք կանգնե՞լ: Ոչ: Առաջին հերթին, մեծացնելով խոնավություն դուրս բերող կտորի հաստությունը կամ նվազեցնելով ջերմություն պահպանող կտորի հաստությունը, մենք կարող ենք հասնել որոշակի փոխզիջումների այս երկու հատկանիշների միջև: Սակայն, կա նաև մեկ այլ ավելի արդյունավետ միջոց, որը կօգնի լավ արդյունքների հասնել այս երկու ուղղություններով – դա երկշերտ թերմոսպիտակեղենի օգտագործումն է: Այս դեպքում, ներքին շերտը, որը հպվում է մաշկին, պատրաստվում է խոնավություն դուրս բերող սինթետիկայից, իսկ արտաքին շերտը՝ ջերմապահպանող և/կամ խոնավաներծծող նյութից, որը կարող է լինել սինթետիկան, բամբակը կամ բուրդը, կամ էլ դրանց խառնուրդները: Այսպիսի տարբերակով արտաքին շերտը մարում է ջերմափոխանակությունը՝ հաճախ նաև ներծծելով և դուրս բերելով խոնավությունը: Այս դեպքում մենք ստանում ենք երկու որակներ «մեկ տուփում»: Կախված կիրառվող նյութերի տոկոսային հարաբերակցությունից, և շերտերի հաստությունից, մենք կարող ենք հասնել ջերմամեկուսացման և խոնավության դուրս բերման հատկությունների գրեթե ցանկացած հարաբերակցության:
Տվյալ հոդվածում մենք չենք դիտարկում կողմնակի խառնուրդների տարբերակները, որոնք թույլ են տալիս ավելացնել թերմոշպիտակեղենի հատկությունները՝ շոշափելիս, նրա ձգելիությունը կամ երկարակեցությունը: Դա բոլորովին այլ պատմություն է:
Թերմոհագուստի հատկությունները